Τι εστι χημικός μηχανικός;

Κάποτε, στο τελευταίο έτος του πολυτεχνείου όταν έκανα την διπλωματική μου εργασία, είχα μία συζήτηση με τον αείμνηστο καθηγητή μου, που ήταν εξαιρετικός επιστήμονας και άνθρωπος, τον Τάσο Παπαναστασίου. Η συζήτηση ήταν σχετικά με το πώς βλέπουνε στις ΗΠΑ τους χημικούς μηχανικούς και την επιστήμη τους σε σχέση με την Ελλάδα. Η ιστορία έχει ως εξής:











«…ήμουνα προσκαλεσμένος σε μία γιορτή, όταν σπούδαζα στις ΗΠΑ, και κάποια στιγμή όπως γίνεται συνήθως, άρχισαν οι γνωριμίες και οι συστάσεις. Έτσι αρχίσαμε να συστηνόμαστε ο ένας στον άλλον πως λεγόμαστε και τι επάγγελμα κάνουμε.

Ο πρώτος είπε:
- είμαι πολιτικός μηχανικός

Οι υπόλοιποι άρχισαν να απορούν και να κάνουν απανωτές ερωτήσεις.
- τι ακριβώς κάνεις; Τι είναι πολιτικός μηχανικός; Εξήγησέ μας… και άλλα τέτοια.

Ο πολιτικός μηχανικός άρχισε να εξηγεί, ότι ασχολείται με τα κτίρια, τις οικοδομές και γενικώς με τις πολεοδομικές κατασκευές κλπ.
Τότε οι άλλοι, αντί να τους λυθεί η απορία και να σωπάσουν, τους δημιουργήθηκαν και άλλες απορίες με αποκορύφωμα….
- Και ποια η διαφορά σου με έναν αρχιτέκτονα; Τι δεν κάνει ένας αρχιτέκτονας που το κάνεις εσύ;


Εγώ (δηλαδή ο καθηγητής μου) τότε έμεινα άγαλμα. Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί απορούσαν και γιατί δεν ήξεραν τι εστί πολιτικός μηχανικός, Έλληνας γαρ!
Όταν κάποια στιγμή οι συστάσεις έφτασαν και σε μένα, είπα από μέσα μου..

- Τώρα μάλιστα ! Θα αρχίσουν τις ερωτήσεις και δεν θα σταματούν. Εάν απορούσαν για τον πολιτικό μηχανικό....;

Όμως όχι μόνο δεν απόρησαν αλλά μου συμπεριφέρθηκαν, όπως όταν κάποιος συστήνεται σε μία Ελληνική παρέα ότι είναι γιατρός.

Δηλαδή ήξεραν τι είναι χημικός μηχανικός και ήξεραν και το πόσο χρήσιμη και θαυμαστή επιστήμη είναι..»


Αυτά δυστυχώς ή ευτυχώς συμβαίνουν στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα βέβαια η συζήτηση θα είχε ακριβώς την αντίθετη φορά.


Στις προηγμένες τεχνολογικά χώρες ο χημικός μηχανικός είναι σε περίοπτη και σημαντική θέση και είναι μία επιστήμη που είναι δημοφιλής στην κοινωνία, όπως είναι σε μας ο πολιτικός μηχανικός και ο αρχιτέκτονας. Αν και δεν έχει τόση μεγάλη ευχέρεια κινήσεων, λόγω της φύσης της ειδικότητας του, με το ελεύθερο επάγγελμα και δεν έρχεται σε συχνή επαφή με ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας, εντούτοις είναι σημαντικό ότι αναγνωρίζεται ως μία επιστήμη αιχμής και πλήρως διασαφηνισμένης στο ευρύ κοινό.


Στην Ελλάδα βέβαια τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Ο μη διακριτός ρόλος της κάθε ειδικότητας και η ασάφεια των επαγγελματικών δικαιωμάτων, η ιδιοτελής θέσπιση νόμων και κανόνων εις βάρος των μειοψηφούντων ειδικοτήτων και επαγγελμάτων και φυσικά ή έλλειψη τεχνολογικής και επιστημονικής κουλτούρας σε επίπεδο βιομηχανίας, οδηγούν τον ΧΜ σε απομόνωση.


Αν και όλοι γνωρίζουν ότι η επιστήμη της χημικής μηχανικής είναι πάντα επίκαιρη τεχνολογικά. Αν και όλοι γνωρίζουν ότι τα περισσότερα τεχνολογικά πράγματα από την ιατρική μέχρι τους υπολογιστές και τα τρόφιμα έχουν να κάνουν με την χρήση νέων υλικών και ουσιών και πως αυτά συνθέτονται μέσα από φυσικοχημικές διεργασίες στην βιομηχανία, εντούτοις όχι μόνο δεν εκμεταλλευόμαστε αυτή την ειδικότητα για την ανάπτυξη της χώρας, αλλά την περιχαρακώνουμε και την συρρικνώνουμε λες και αποτελεί κάτι περιττό, κάτι επουσιώδες που δεν έχουμε τώρα χρόνο να ασχοληθούμε γιατί έχουμε άλλα σημαντικότερα προβλήματα να λύσουμε.

Δεν είναι λίγες οι φορές που ζηλεύω συναδέλφους των άλλων ειδικοτήτων, που μιλάνε για τα «δικά» τους με τόση ευκολία, που είναι ξεκάθαροι με την ειδικότητά τους και το επιστημονικό τους πεδίο, αλλά είναι και εκείνες οι φορές που με πληγώνουν με αυτή την αιώνια μεταφυσική τους ερώτηση:


«….τελικά τι εστί χημικός μηχανικός;»



Υ.Γ.

Για την ιστορία:

• 1885 Αγγλία: ο κύριος Henry Edward Armstrong παρέδωσε τα πρώτα μαθήματα χημικής μηχανικής στο Central College, όπου αργότερα μετονομάστηκε στο γνωστό μας Imperial College του Λονδίνου.
• 1888 Σκωτία & ΗΠΑ: δημιουργήθηκαν τα πρώτα πανεπιστημιακά τμήματα χημικής μηχανικής στο West of Scotland Technical College και στο ΜΙΤ. 
• 2010 Ελλάδα: ακόμη αναρωτιόμαστε….

Η απάντησή μου:

Στους χημικούς το παίζω μηχανικός και στους μηχανικούς χημικός….αλλά για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/Chemical_engineering